Khí hậu miền Bắc khác với hai miền còn lại khi tại đây sở hữu bốn mùa: Xuân, hạ, thu, đông rõ rệt. Hiểu biết về khí hậu mỗi vùng giúp con người có thể tận dụng tốt những điều kiện thuận lợi và phòng chống những nguy cơ do thiên tai gây ra.
Nét đặc trưng khí hậu miền Bắc
Khí hậu miền Bắc nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, mang tính chất ẩm hơn so với các khu vực cùng vĩ độ ở các quốc gia khác. Do vị trí địa lý nằm ở rìa phía Bắc vành đai nóng và chịu ảnh hưởng của gió mùa, thời tiết tại miền Bắc có 4 mùa rõ rệt: xuân, hạ, thu, đông.
Theo từng mùa, từng khu vực khí hậu miền Bắc lại có những đặc điểm riêng biệt. Nhiệt độ và độ ẩm thay đổi theo từng mùa, mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 7 hoặc tháng 8. Tuy nhiên, các thời điểm khác cũng có xuất hiện mưa nhưng thường là mưa phùn và tần suất mưa tương đối nhỏ.
Đặc điểm khí hậu miền Bắc theo mùa
Lý do không ít người thường đặt câu hỏi miền Bắc có mấy mùa là vì miền Bắc không chỉ thay đổi các hoạt động, văn hóa theo mùa mà khí hậu cũng theo đó mà biến đổi theo.
Mùa xuân miền Bắc
Mùa xuân miền Bắc Việt Nam thường kéo dài từ tháng 2 đến tháng 4, là thời điểm giao thoa giữa mùa đông lạnh giá và mùa hè nóng bức. So với mùa đông, mùa xuân mang đến bầu không khí ấm áp, dễ chịu hơn, tuy nhiên vẫn còn se lạnh vào đầu mùa và có thể xuất hiện những đợt rét đậm, rét hại vào cuối mùa.
Vào thời điểm này, miền Bắc thường xuất hiện mưa phùn kéo dài đôi khi xuất hiện hiện tượng mưa đá khi đợt không khí lạnh tràn về. Vì thường xuyên xảy ra mưa, một số khu vực tại đây có thể đối diện với hiện tượng sạt lở đất gây thiệt hại về người và của.
Mức nhiệt trung bình vào thời điểm này dao động từ 15°C đến 20°C, tuy nhiên có thể chênh lệch tùy theo khu vực. Tổng lượng mưa tương đối ít, chỉ chiếm khoảng 10% tổng lượng mưa cả năm. Độ ẩm trung bình dao động từ 70% đến 80%, cao hơn so với mùa đông và thấp hơn so với mùa hè.
Cuối mùa xuân, nồm ẩm xuất hiện, gây khó chịu cho đời sống sinh hoạt của người dân các tỉnh miền Bắc.
Mùa hè miền Bắc
Mùa hè miền Bắc Việt Nam thường kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, là thời điểm nóng nhất trong năm. Do ảnh hưởng của gió mùa Tây Nam, mùa hè ở đây mang tính chất nóng ẩm, mưa nhiều.
Mức nhiệt trung bình dao động từ 28°C đến 35°C, tuy nhiên có thể cao hơn tùy theo khu vực. Tổng lượng mưa dồi dào, chiếm hơn 70% tổng lượng mưa cả năm. Mưa rào thường xuất hiện vào buổi chiều, đi kèm với sấm sét.
Ngoài ra, vào thời điểm này lũ lụt có thể xảy ra vào cuối mùa hè, do ảnh hưởng của bão và mưa lớn. Độ ẩm đạt mức độ cao, trung bình dao động từ 80% đến 90% tạo cảm giác nóng ẩm, oi bức.
Mùa thu miền Bắc
Mùa thu miền Bắc Việt Nam thường kéo dài từ tháng 9 đến tháng 11, là thời điểm giao thoa giữa mùa hè nóng ẩm và mùa đông lạnh giá. So với mùa hè, mùa thu mang đến bầu không khí mát mẻ, dễ chịu hơn, tuy nhiên vẫn có thể xuất hiện những ngày nắng nóng và những cơn mưa rào bất chợt.
Mức nhiệt trung bình dao động từ 20°C đến 25°C, tuy nhiên có thể chênh lệch tùy theo khu vực. Tổng lượng mưa giảm dần so với mùa hè, chỉ chiếm khoảng 20% tổng lượng mưa cả năm. Mưa rào có thể xuất hiện vào buổi chiều, thường đi kèm với sấm sét. Độ ẩm giảm dần so với mùa hè, trung bình dao động từ 70% đến 80%.
Khám phá nét đặc trưng của khí hậu Hà Nội mùa thu với vẻ đẹp lãng mạn, thơ mộng cùng bầu không khí dễ chịu.
Mùa đông miền Bắc
Mùa đông miền Bắc vào tháng mấy là câu hỏi thu hút sự quan tâm của rất nhiều người. Khúc giao mùa tại Việt Nam thường kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, mang tính chất khác nhau giữa các vùng miền. Thời điểm này là mùa lạnh nhất với nhiệt độ trung bình dao động từ 10°C đến 15°C, thấp nhất có thể xuống đến 0°C hoặc thấp hơn, nhất là ở các vùng núi cao.
Lượng mưa vào mùa đông miền Bắc tương đối ít, trung bình chỉ chiếm khoảng 10% tổng lượng mưa cả năm tập trung chủ yếu vào tháng 11 và tháng 12. Độ ẩm cũng khá thấp trung bình dao động từ 60% đến 70% tạo nên cảm giác khô hanh.
Đặc điểm khí hậu miền Bắc theo từng vùng
Không chỉ thông tin miền Bắc Việt Nam có mấy mùa được quan tâm, mà các thông tin về khí hậu miền Bắc theo từng vùng cũng thu hút sự quan tâm của rất nhiều người.
Khí hậu vùng Tây Bắc Bộ
Vùng Tây Bắc Bộ Việt Nam, bao gồm các tỉnh: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, có khí hậu thuộc loại nhiệt đới gió mùa. Nơi đây mang tính chất ôn đới hơn so với các khu vực cùng vĩ độ ở các nước khác do vị trí nằm ở rìa phía Bắc vành đai nóng và chịu ảnh hưởng của gió mùa.
Khu vực này, nhiệt độ trung bình năm khá thấp, dao động từ 21 - 23,5°C. Độ ẩm trung bình cũng tương đối cao, khoảng 80 - 90% do chịu ảnh hưởng của đới gió mùa nhiệt đới, độ ẩm cao nhất vào mùa đông, thấp nhất vào mùa hè.
Lượng mưa trung bình năm từ 1800 - 2800mm, phân bố không đều giữa các mùa. Từ tháng 5 đến tháng 10 sở hữu lượng mưa lớn từ 1500 - 2200mm. Trong khi đó từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau với lượng mưa chỉ 300 - 600mm.
Ngoài ra, sương mù thường xuyên xuất hiện vào buổi sáng sớm, đặc biệt là ở các vùng núi cao, sương muối xuất hiện vào ban đêm, đặc biệt là vào đầu mùa. Bên cạnh đó, mưa phùn phổ biến, tạo cảm giác ẩm ướt và se lạnh.
Khí hậu vùng Đông Bắc Bộ
Vùng Đông Bắc Bộ Việt Nam, bao gồm các tỉnh: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Bắc Giang, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Cao Bằng, Hà Giang, có khí hậu thuộc loại nhiệt đới gió mùa.
Gió mùa Tây Nam nóng ẩm thổi từ đại dương vào khiến nhiệt độ khu vực này dao động từ 25°C đến 30°C. Lượng mưa dồi dào, chiếm hơn 70% tổng lượng mưa cả năm, mưa rào thường xuyên xuất hiện vào các buổi chiều, một số nơi có nhiều nguy cơ phải đối mặt với bão, lũ lụt.
Lời kết
Khí hậu miền Bắc nằm ở vị trí rìa phía Bắc vành đai nóng và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của gió mùa, sở hữu khí hậu thuộc loại nhiệt đới gió mùa, mang tính chất ôn đới hơn so với các khu vực cùng vĩ độ ở các nước khác.
